Martensy – ponadczasowe buty dla każdego

W świecie mody wciąż pojawiają się nowe trendy, które obowiązują w ciągu jednego sezonu, a już w następnym stają się passe i odwrotnie – kiedyś niemodne stylizacje teraz królują na wybiegach. Jednak w całym tym modowym szaleństwie jest miejsce na klasykę. Przykładem ponadczasowych butów są martensy, które od ponad 60 lat cieszą się niesłabnącą popularnością wśród wielu grup społecznych – od gospodyń domowych i listonoszy, poprzez skinheadów, aż po gwiazdy sceny muzycznej i modelki.

Dr Klaus Märtens i jego innowacyjny projekt

Podobnie jak wiele innowacyjnych pomysłów i wynalazków, również martensy mają swój początek w zwyczajnej historii. Zostały wymyślone przez lekarza niemieckiej armii – Klausa Märtensa – zaraz po tym, jak w 1945 roku doznał kontuzji podczas jazdy na nartach. Na skutek obrażeń noszenie przez niego wojskowych butów stało się niemożliwe, dlatego mężczyzna postanowił je zmodyfikować w taki sposób, aby były wygodniejsze. Doktor Märtens wykorzystał znany sobie krój wojskowego buta i połączył go z miękką skórą, a podeszwę wykonał z gumy, która pochodziła z odpadów z opon samolotów Luftwaffe. To właśnie nowe podbicie zadecydowało o innowacyjności butów, ponieważ doskonale amortyzowało wstrząsy. Przez kolejne lata dr Märtens pracował nad ulepszeniem modelu butów, by w 1947 roku rozpocząć, niewielką jeszcze, produkcję. Siedem lat później otwarto fabrykę martensów w Monachium. Do dziś martensy uważane są za niezwykle wygodne i kultowe już obuwie.

Martensy w różnych odsłonach

Pierwsze buty Dr. Martens były noszone niemal przez każdego, nawet przez gospodynie domowe i robotników. Interesujący jest fakt, że na początku produkcji aż 80% kupujących martensy stanowiły kobiety, które ukończyły 40 lat. Swoją dużą popularność buty zawdzięczały uniwersalności i wygodzie, jaką zapewniała aerodynamiczna podeszwa. Jeszcze wtedy martensy były całe w kolorze czarnym i w swoim wyglądzie nie posiadały żadnych wyróżniających detali. Dopiero pod koniec lat 50. brytyjska firma, która nabyła prawa do produkcji butów, wymyśliła charakterystyczną żółtą nitkę wokół podeszwy, opracowała logo i stworzyła oficjalną nazwę – Dr. Martens. Ten najpopularniejszy model został wyprodukowany 1 kwietnia 1960 roku – stąd wzięła się jego nazwa „1460”. W takiej formie – jako czarne, skórzane buty za kostkę, sznurowane na 8 dziurek, z żółtą nitką wokół podeszwy – były noszone przez wiele kolejnych lat. W latach 60. martensy pojawiły się na rockowej scenie muzycznej i zainteresowali się nimi skinheadzi. Kultowi wykonawcy tacy jak Nirvana, Iggy Pop, Sex Pistols czy Prodigy kojarzone są z tymi butami. Jako pierwszy na scenie pojawił się w nich lider grupy The Who, który stwierdził, że wybrał martensy ze względu na ich wygodę, a szczególnie – dobrą amortyzację podczas energicznego skakania w czasie koncertów. Ponadto przypominały mu robotniczą dzielnicę, w której się wychowywał. W latach 70. nie było już subkultury, która nie identyfikowałaby się z martensami.

Przez wszystkie lata od momentu masowej produkcji martensy pojawiły się w wielu odsłonach – od klasycznych fasonów aż do modeli fashion. Światowej sławy projektanci do dziś są zapraszani przez firmę Dr. Martens do tworzenia własnych projektów tych kultowych butów. W związku z tym wśród wszystkich modeli można znaleźć te, które są sygnowane przez Vivienne Westwood, Jimmy’ego Choo czy Basię Zarzycką, a wśród nich dominują wzorzyste desenie, odważne barwy i zaskakujące połączenia materiałów, np. martensy w cukierkowych lub fluorescencyjnych kolorach, motywy zwierzęce, cekiny, aksamit, naciągnięte na cholewki pończochy oraz ozdobne aplikacje z Hello Kitty. Wiele modeli Dr. Martens, które uznawane są za wyjątkowe, znalazły swoje miejsce w muzeum obuwnictwa w Northampton. Można w nim znaleźć m.in. niebotycznie wysokie martensy, w których Elton John wystąpił w 1975 roku w rock-operze.

Wśród klasycznych modeli martensów dominują te, które najbardziej przypominają pierwsze egzemplarze, czyli z żółtą nitką wokół podeszwy, sięgające ponad kostkę. Równie ponadczasowym stylem wyróżniają się martensy w formie półbutów.

Ponadczasowe modele martensów znajdują się na stronie: https://www.eobuwie.com.pl/dr_martens.html